1088,61 hektar büyüklüğündeki alan, 02.06.1976 yılında Milli Park ilan edilmiştir. Parkın %31’i Çankırı, %69’u Kastamonu il sınırlarındadır. Ilgaz Dağı Milli Parkı’nın %41’likalanı Mutlak Koruma, %58’lik kısmı Sınırlı Kullanım Alanı ve %1’lik kısmı ise Kontrollü Kullanım alanı olarak ayrılmıştır.
İğne yapraklı ağaçların hâkim olduğu orman örtüsüne sahiptir. Alan da yayılış gösteren başlıca türler Göknar, Sarıçam, Karaçam ve açık alanlarda bulunan ardıçlardır. Genel olarak alanın 1055 hektarında (%97) orman ekosistemi, 33 hektarında (%3) çalılık ekosistemi hüküm sürmektedir. Milli Park sınırları içinde ve çevresinde ayı, kurt, karaca, kızılgeyik vb. memeliler, çeşitli kuş ve sürüngen türleri görülmektedir. Alan yıl boyunca ziyaretçilere farklı imkanlar sunmakta; eğitim, turizm, rekreasyon ve sportif amaçlara hizmet etmektedir.
İstiklal Yolunun yaklaşık 4 km’lik kısmı Milli Park’tan geçmektedir. Ilgaz Dağı Milli Parkı Derbent Mevkiinde bulunan Ilgaz Dağı Derbent karakolunda 1921 yılında şehit düşen 5 jandarma erinin anısına 1957 yılında Derbent otelin karşısında bir abide dikilmiştir. Bu abide tescilli kültür varlığıdır. Milli park içerisindeki en yaygın rekreasyonel faaliyetler; kayak faaliyetleri, dumansız piknik (yaz-kış), doğa yürüyüşleri, fota safari, botanik turlar, yaban hayatı gözlem ve kuş gözlemidir. Alan çoğunlukla kış aylarında ziyaret edilmektedir. Ilgaz Dağı’nda ortalama 4,5 ay süre ile kış sporları yapılmaktadır. Kayak için uygun zaman 1 Aralık-15 Nisan tarihleri arasıdır. Kayak dışında snowboard ve kızak aktiviteleri de yapılabilmektedir.
Ilgaz Dağı Milli Parkı’nın ziyaretçilere sunduğu rekreasyonel faaliyetlere paralel olarak, ziyaretçiler kent ortamından kaçmak, doğa yürüyüşü yapmak, yöreyi tanımak, piknik yapmak ve fotoğraf çekmek amacıyla da gelmektedirler. Park alanı içerisinde yaklaşık 13 km uzunluğunda yürüyüş parkuru bulunmaktadır.